Dobra Szczecińska Kościół parafialny pw Matki Bożej Królowej Świata »

Klasztorna 1 HISTORIA KOŚCIOŁA I PARAFII W DOBREJ

Pierwsze wzmianki o kościele w Dobrej pochodzą z 1269 roku, kiedy to książę Barnim I zawarł ugodę z biskupem Hermannem von Gleichen z Kamienia w sprawie poboru dziesięciny z kościoła w Dobrej i dochodów proboszcza przy tym kościele.

Kościół został wzniesiony około 1250 r. z ułożonych w regularne warstwy kwadr granitowych, na rzucie prostokąta, bez wyodrębnionego prezbiterium i bez wieży. Budowla jest orientowana, pokryta dwuspadowym dachem. Więźba dachowa drewniana typu wieszarowego. W 1770 roku przebudowano okna w ścianie wschodniej, dobudowano kruchtę do zachodniego narożnika elewacji południowej, a wnętrze przykryto drewnianym stropem belkowym. W 1875 roku wymurowano z cegły dwa szczyty schodkowe, w ścianach podłużnych powiększono i przemurowano otwory okienne zmieniając ich wygląd na neogotyckie, ostrołukowe w obramowaniu z cegły, okna w elewacji wschodniej całkowicie zamurowano, w zachodniej elewacji przebito dwa nowe okna, zwieńczone także ostrołukowo, a do zachodniego narożnika północnej elewacji dobudowano kruchtę o takich samych gabarytach jak w kruchcie barokowej, która służyła jako krypta.

Jedynie ocalałe elementy: dwuuskokowy portal zachodni wykonany z klińców granitowych, zwieńczony łagodnym łukiem ostrym, ukośnie profilowany cokół ścian, jak i regularny układ kwadr granitowych w elewacjach ścian wskazują, że jest to ta sama świątynia, którą wymienia dokument książęcy. Od strony północno-wschodniej, gdzie kiedyś przylegała zakrystia, zachowała się pokaźnych rozmiarów przypora narożnikowa.

W 1727 roku właściciel majątku Bogusław Ernest von Ramin ufundował dla kościoła barokowy ołtarz ambonowy, obecnie rozczłonkowany i pozbawiony baldachimu. Ołtarz prezentuje niespotykane na Pomorzu formy barokowe; płaską i szeroką nastawę ujętą rozbudowanymi uszakami, ozdobionymi niesymetrycznie zakomponowanymi masywnymi wolutami i ornamentami roślinnymi oraz tarczami herbowymi rodów von Blankensee (trzy sześcioramienne gwiazdy) i von Perbandt (stojący w pozycji pionowej niedźwiedź a naprzeciw niego dzik). Herb Raminów znajdował się na baldachimie wieńczącym ołtarz. Podobnie opracowana jest ambona, która obecnie stoi obok ołtarza posoborowego. Natomiast w nastawie ołtarza głównego ustawiona jest gipsowa figura Matki Bożej z Dzieciątkiem.

Na ścianie północnej znajduje się drewniane, barokowe epitafium Bogusława Ernesta von Ramin wykonane ok. 1730 r. Ma formę nastawy ołtarzowej, zwieńczonej przełamanym szczytem złożonym z dwóch wolut. W nastawie ujętej płaskimi pilastrami uszakami z liści akantu, gdzie dawniej znajdowała się inskrypcja dotycząca zmarłego, wisi obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Na ścianie południowej, na przeciw drewnianego epitafium, wisi obraz z II połowy XX wieku, przedstawiający postać bł. Rafała Chylińskiego – franciszkanina (1694-1741), a pod obrazem Jego relikwie.

W wolnostojącej, metalowej dzwonnicy, po wschodniej stronie kościoła, wisi dzwon o średnicy 68 cm odlany przez C. Vossa ze Szczecina w 1862 roku z materiału pozostałego po dzwonie pękniętym w 1861 r. W inskrypcji na płaszczu wymienione są nazwiska patrona, fundatorów, prowizorów i ludwisarza. W dzwonnicy wisiał jeszcze drugi dzwon z 1697 roku, ale zaginął po 1945 roku.

W sąsiedztwie kościoła, tuż obok dzwonnicy, znajduje się kilka postumentów i krzyży (w formie lapidarium) zebranych z przykościelnego cmentarza, który w XVIII wieku ogrodzono murem z kamienia narzutowego i cegieł. Z zabytkowego muru zachował się odcinek od strony drogi oraz fragmenty po stronie północnej. W murze wschodnim mieści się barokowa, kamienno-ceglana, otynkowana brama z szerokim, odcinkowo zakończonym przejazdem. Bramę wieńczy trójkątny tympanom i trzy niewysokie sterczyny. Pomiędzy bramą a dzwonnicą znajduje się kamienna tablica z nazwiskami mieszkańców Dobrej poległych w I wojnie światowej.

Od czasów Reformacji aż do roku 1945 mieszkańcami Dobrej byli wyłącznie protestanci (luteranie). Po wojnie przez 12 lat kościół był nieużywany i zdewastowany. Został przywrócony do kultu i poświęcony w 1957 roku jako katolicka świątynia pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Świata. Będąc kościołem filialnym wchodził on w skład parafii w Wołczkowie aż do momentu, kiedy to decyzją ks. biskupa Kazimierza Majdańskiego dnia 7 stycznia 1985 roku została erygowana przy nim nowa parafia. W skład nowopowstałej parafii oprócz Dobrej weszły następujące miejscowości: Buk, Rzędziny, Łęgi, Stolec, Grzepnica i Płochocin. Oprócz kościoła w Dobrej do obsługi duszpasterskiej pozostały kościoły w Buku i Stolcu oraz kaplica w Rzędzinach.

Od czerwca 1988 roku opiekę nad młodą parafią przejęła Prowincja Św. Maksymiliana Marii Kolbego Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych (Franciszkanów) z siedzibą w Gdańsku. Przy kościele, od strony południowej, w latach 1988-1991 został wybudowany klasztor, w którym obecnie zamieszkuje 4 zakonników.

Rok 2012 przyniósł kolejną istotną zmianę w historii parafii. Otóż decyzją Ks. Arcybiskupa Andrzeja Dzięgi dnia 25 sierpnia parafia została podzielona i z wydzielonej części, do której należą miejscowości Buk, Rzędziny, Łęgi, Stolec, powstała nowa parafia z siedzibą w Buku.

Obecnie w skład parafii pw. Matki Bożej Królowej Świata wchodzą miejscowości: Dobra, Grzepnica i Płochocin. Dniem odpustu jest 22 sierpnia – wspomnienie Matki Bożej Królowej.

—————————

Historię kościoła opracowano między innymi na podstawie książki K. Kalita-Skwirzyńska, M. Opęchowski, Dobra i okolice. Szczecin 2008.