72-500 Międzyzdroje Kościół parafialny pw św. Piotra Apostoła »

Lipowa 8 W Międzyzdrojach kościół parafialny z wypalanej cegły projektował wspólnie z architektem Fryderykiem Augustem Stueblerem w stylu neogotyckim król pruski Fryderyk Wilhelm IV, a społeczność protestancka poddała dzieło – budowane na Królewskim Wzniesieniu od 1859 do 1862 roku – pod patronat świętego Piotra Apostoła, którego rzeźbę umieszczono na fasadzie świątyni (1863 r.).

28 czerwca 1946 roku kościół poświęcono dla kultu rzymskokatolickiego. Pierwszy katolicki proboszcz osiadł w listopadzie 1949 roku na plebanii wybudowanej w roku 1894 (ulica Lipowa 2, dawna Kirch Weg), odciążając duszpasterstwo prowadzone od 1 września 1902 roku przy kaplicy Najświętszej Maryi Panny „Stella Matutina” („Gwiazda Zaranna”) Sióstr Boromeuszek z Trzebnicy. Komunistyczne władze państwowe zezwoliły na formalne erygowanie katolickiej parafii dopiero 1 czerwca 1951 roku.

Udokumentowane wzmianki o osiedlu Żelazo (nazwa z okresu poszukiwania tu rudy żelaza), wchodzącym w skład parafii w pobliskim Lubinie (dominikanie) – od 1186 roku własność biskupów kamieńskich – pochodzą z czasów świętego biskupa Ottona z Bambergu, chrzciciela Pomorza w XII wieku. Właśnie tutaj, na szlaku dróg z wyspy Uznam na Wolin i do Kamienia, została postawiona książęca komora celna. W XVI wieku nazywano już wioskę rybacką: Misdroige, Misdroege, Misdroie. Około 1830 roku letnicy „odkryli” Międzyzdroje jako wczasowisko o wyjątkowym mikroklimacie. Tu odzyskiwała zdrowie arystokracja europejska, artyści i ludzie zamożni. Prawa miejskie po włączeniu do Polski (5 maja 1945 roku) otrzymały Międzyzdroje w dwa lata później.

Kościół – po II wojnie światowej bardzo zniszczony i wyszabrowany – jest systematycznie wyposażany przez parafian, którzy w 50. roku istnienia katolickiej wspólnoty ufundowali w listopadzie 1999 roku na placu przed świątynią tablicę: „Duchowym Budowniczym Międzyzdrojów” (poświęcił ksiądz arcybiskup doktor Zygmunt Kamiński, metropolita szczecińsko-kamieński). Jest ona uznaniem dla byłych i obecnych międzyzdrojan. Także coroczne spotkania byłych niemieckich mieszkańców z polskimi dzisiaj obywatelami dobrze rokują na przyszłość. Tutaj też pracownicy Wolińskiego Parku Narodowego, ocenieni jako „Zasłużeni dla Parafii” posadzili sosnę wyhodowaną z ziaren poświęconych przez papieża Benedykta XVI.

Marmurowy ołtarz, kropielnica i inne sprzęty marmurowe zostały wykonane przez mistrza kamieniarskiego Zdzisława Chowańskiego z Gorzowa Wielkopolskiego. Przy prezbiterium obok wejścia do zakrystii stoi zachowana chrzcielnica neogotycka, ozdobione przez Grażynę Kamińską ze Szczecina ceramiczną mozaiką przedstawiająca elementy herbu Międzyzdrojów z piotroszen, rybą św. Piotra Apostoła (łac.: zeus faber). Na prawej ścianie nawy głównej wisi olejny obraz na płótnie profesora Wilhelma Amberga z Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie ze sceną tonącego Piotra ratowanego przez Chrystusa, niegdyś główne malowidło kultowe z 1863 roku, odnowione przez księdza magistra sztuki Marka Cześnina, absolwenta znanej w tej branży „szkoły toruńskiej”, diecezjalnego konserwatora zabytków w Szczecinie. Pod płótnem, fundowanym przez córkę króla Fryderyka Wilhelma IV, poświęcono marmurową tablicę (ksiądz biskup Marian Błażej Kruszyłowicz, 2 czerwca 2002 r. podczas kanonicznej wizytacji parafii), upamiętniającą duszpasterski pobyt Prymasa Tysiąclecia, księdza Stefana kardynała Wyszyńskiego w Międzyzdrojach przed 50. laty (30 kwietnia-2 maja 1952 roku). Obok jest tablica wspominająca żołnierzy kresowych Armii Krajowej, poświęcona 1 września 2002 roku przez księdza biskupa doktora Jana Stefana Gałeckiego, z okazji odbywającego się w Międzyzdrojach XX Światowego Zjazdu Żołnierzy Kresowych Armii Krajowej. Nad wotum wisi stylowy obraz Jezusa w Ogrójcu (olej na płótnie, przełom XIX/XX wieku). Dalej, w czasie 35. a 25. zjazdu w Międzyzdrojach, zawieszono tablicę upamiętniającą męczeńską śmierć jednego z wyklętych żołnierzy niezłomnych, majora Zygmunta Szendzielorza „Łupaszki”, zamordowanego przez komunistycznych ubowców. Część chóru po lewej stronie nawy ze względu na niebezpieczne zniszczenie została zdjęta. Nowe ławy ornamentyką nawiązują do morskiego herbu Międzyzdrojów: opromienione (krzyż) słońce (Chrystus) wynurza się z fal Bałtyku (woda chrztu świętego). O szacunek dla tych wartości troszczyli się duszpasterze powojennego 50-lecia: Aleksander Jaworski (do 1949 – kaplica Sióstr Boromeuszek „Stella Matutina”), Aleksander Hanusewicz (1949-1956), Marian Folcik (1957-1961), Olgierd Ostrokołowicz (1962-1981), Tadeusz Moskal (1981-1994), Henryk Przestacki (1994-1998), Marian Jan Wittlieb (1998) –wraz z wikariuszami.


Po lewej stronie w „nawie bocznej” jest olejny obraz Jasnogórskiej Matki Kościoła, Patronki Pomorza Zachodniego (malował Henryk Kendziur-Odon ze Świnoujścia) i tablica poświęcona w Roku Kapłańskim katolickim proboszczom w Międzyzdrojach, oraz specjalny feretron św. Franciszka z Asyżu, ufundowany przez podopiecznych patrona ekologii pracowników Wolińskiego Parku Narodowego i Nadleśnictwa Międzyzdroje. Witraże (1984 rok) – projektowane przez Brunona Tode i wykonane przez szczeciński Zakład Artystycznego Witrażownictwa B. Ratajskiego, podobnie jak rozeta za 22-głosowymi organami z 1914 roku z firmy Barnima Grueneberga, opus 712) – ilustrują florę nadmorską wyspy Wolin, na której znajdują się Międzyzdroje. Okno przy tabernakulum przedstawia świętego Maksymiliana Marię Kolbego i apostoła Judę Tadeusza. Olejne malowidło wotywne na płótnie, świadectwo nadzwyczajnego uzdrowienia matki i córki, przedstawiające świętego Judę Tadeusza (malarz nieznany) jest umieszczone nad drzwiami do zakrystii. Po przeciwnej stronie obraz olejny na płótnie – portret Jana Pawła II z wizerunkiem w tle Świętej Rodziny – malował J. Suliński w roku 2000 wg znanej fotografii z pierwszych lat pontyfikatu. Ofiarowany został proboszczowi w Międzyzdrojach przez małżonków Roberta i Ewę Augustin’ów z Berlina w dniu ich zaślubin w czerwcu 2002 r. Przed śmiercią w kwietniu 2003 r. Robert przyjął chrzest w Kościele, któremu przewodził Jan Paweł II. Witraże w prezbiterium i figuralne przedstawienia z prawej strony nawy („Biblia Międzyzdrojska”) są autorstwa mgr Marii Powalisz-Bardońskiej z Poznania.

W prezbiterium ceramiczne płaskorzeźby dwunastu Apostołów i wydzieloną scenę przekazania kluczy Piotrowi przez Chrystusa, projektowali i wykonali śląscy plastycy: Józef Kołodziejczyk i Ernest Pudełko. Oni również są autorami ceramicznych mozaik na ścianach bocznych – Jezusa Miłosiernego z otwartym sercem (nad tabernakulum) i Międzyzdrojskiej Matki Bożej Świętych (nad relikwiarzem). Tutaj umieszczono też Międzyzdrojską Księgę Żałoby zawierającą pod konkretną datą imiona i nazwiska zmarłych, pochowanych na międzyzdrojskim cmentarzu i odczytywaną kolejno codziennie w każdej liturgii mszalnej. Nad ich „bezpieczeństwem” czuwa uratowany z cmentarza Anioł Żałoby (wykonany przez przedwojennego kamieniarza, ojca Christel Kassner, opiekunki międzyzdrojan w Niemczech. Anioł został za jej pośrednictwem przekazany parafii przez ostatnią krewną osoby pochowanej w grobie, przy którym stał Anioł). Niepowtarzalną ikonę krzyża nad ołtarzem malował magister sztuki Stanisław Kokolus ze Szczecina (rok 2001).


W 1980 roku po prawej stronie kościoła, związanego z ośmioboczną wieżą pokrytą cegłą (!) – z trzema dzwonami (1920 rok) i zegarem (konserwuje firma Prais z Poznania; hejnał miasta o godz. 12.00, fanfary świętego Piotra o godz. 8.45 i 15.00 – kompozycje Jaromira Gajewskiego ze szczecińskiej Akademii Muzycznej) – posadowioną na skarpie Wolińskiego Parku Narodowego, rozpoczęto dobudowę kaplicy (inżynier architekt profesor Adam Szymski ze Szczecina). W niej znajduje się ikona Matki Bożej Nieustającej Pomocy i wotywny obraz Jezusa Miłosiernego (olej na płótnie Andrzeja Kota z Warszawy) – dar dziękczynny za szczęśliwy powrót malarza do zdrowia, dar Matki Generalnej Józefy Misarko ze zgromadzenia Sióstr Jezusa Miłosiernego dla opieki nad nowym, piszącym tę informację, proboszczem. Wydzielono konfesjonał-rozmównicę. Tu zabezpieczono pierwszy w Polsce sztandar „Solidarności”, powierzony opiece międzyzdrojskich harcerzy. Kaplica Pojednania (w przyszłości muzeum parafialne) jest zarazem salą spotkań duszpasterskich, ze względu na długotrwałe prace inwestycyjne w pomieszczeniach pod kaplicą.

Oprócz czynnego zabytkowego pieca-kominka na drewno, restaurowanego i zabezpieczonego w starej kotłowni po lewej stronie prezbiterium, w roku 2000 ufundowano na złoty jubileusz istnienia parafii gazowe ogrzewanie domu Bożego, który od powołania w Międzyzdrojach Międzynarodowego Festiwalu Pieśni Chóralnej (1965 rok) jest dla niego w czerwcu audytorium o wyjątkowej akustyce. Międzyzdrojska Rada Duszpasterska nagradza od 1999 roku zwycięski zespół śpiewaczy w ramach części „Musica Sacra” ikoną z „Bursztynową Aureolą Świętego Piotra Apostoła” (dotąd z warsztatu ikon w Białymstoku, a od roku 2006 ikony ceramiczne mgr Grażyny Kamińskiej ze Szczecina, zastąpione wizerunkiem Piotra na płótnie z przyczepioną doń grudą bursztynu oprawionego w srebro). Kościół przyjmuje również wykonawców lipcowego Festiwalu Gwiazd, Międzynarodowego Festiwalu Organowego (czwartki sierpnia) i wrześniowych ogólnopolskich Spotkań Artystycznych Seniorów. Międzyzdrojska edycja Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej imienia Witolda Lutosławskiego w Szczecinie (wrzesień/październik) już nie istnieje.

Czternaście stacji drogi krzyżowej (wykonał w drewnie Stanisław Tomaszewski z Gorzowa Wielkopolskiego), dar rodziców dzieci pierwszokomunijnych w roku 1993, rozmieszczono w 2002 roku wokół świątyni w kapliczkach wzorowanych na historycznej, murowanej bramie nieczynnego dzisiaj wejścia na plac kościelny, obok krzyża misyjnego (1987 rok). Od wielu lat w piątek przed Niedzielą Palmową wyruszają procesyjnie ze świątyni uczestnicy Męki Pańskiej, podążając przez Woliński Park Narodowy na nadmorską Kawczą Górę. Przechodzą wówczas obok figury Maryi Bogomyślnej, umieszczonej w grocie muru oporowego, wykonanej w krakowskim warsztacie Wojciecha Pondela (2006). Gościnna i serdeczna społeczność wierzących tej swoistej „Perły Bałtyku” w archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej, podaje przybyłym na festyn 29 czerwca odpustową uchę z wypieczonym kluczem, lub laską pasterską św. Piotra, a w niedzielę najbliższą dnia świętego patrona ekologów, Franciszka z Asyżu (4 października), serwuje po Liturgii polowej na Mszalnej Polanie na terenie Wolińskiego Parku Narodowego (pieczone) jabłko. Po wzruszającej modlitwie za zmarłych na pięknym cmentarzu leśnym w południe wokół zabytkowej kaplicy, wieczorem 1 listopada międzyzdrojanie i ich goście ponownie gromadzą się – tym razem na brzegu Bałtyku przy molo – na nabożeństwie żałobnym: „Za Tych, którzy nie wrócili z wody”. Na placu kościelnym dnia 4 października 2016 r., po uroczystej celebrze liturgicznej, został postawiony i poświęcony, wzorowany na Krzyżach Wileńskich, monument upamiętniający „niezłomnych żołnierzy wyklętych”.

Kompozycja pt. „Msza Międzyzdrojska” Karola Borsuka, honorowego obywatela Międzyzdrojów, została wydana w 2004 r. staraniem parafii w formie partytury, a dziesięć lat później dokonano nagrania płytowego (CD) wraz z innymi utworami jako „Międzyzdrojskie „Sacrum et Profanum’”. Cały koncert zarejestrowała też Telewizja Szczecin. Ten sam kompozytor zadedykował międzyzdrojanom w 2017 r. wykonane 29 czerwca polskie wykonanie kantaty koncertowej „Quo vadis?” na 70. rocznicę polskich praw miejskich w Międzyzdrojach.

Uchwała Nr XXIX/287/17 Rady Miejskiej w Międzyzdrojach z dnia 26 stycznia 2017 r. podniosła Perłę Bałtyku do rangi miast powierzonych duchowej opiece Księcia Apostołów, którego relikwie znajdują się w ołtarzu międzyzdrojskiej świątnicy.

W duchu św. Jana Pawła II, podkreślającego kolejnymi kanonizacjami wielu świętych, powstał w Międzyzdrojach wieloosobowy relikwiarz u stóp mozaiki z Międzyzdrojską Matką Bożą Świętych. Środkowa dolna „kostka” dopóty pozostanie pusta, dopóki nie spoczną w niej relikwie pierwszej osoby kanonizowanej z Międzyzdrojów.

Międzyzdrojanie proszą wchodzących do ich sanktuarium o dar modlitwy. W liturgii mszalnej można uczestniczyć także „on line” przy pomocy internetu. Mówiąc im: „Szczęść Boże!” wierzą, że ten, kto jest zadowolony – powraca.

ks. prałat kan. dr ppor.Marian Jan Wittlieb, szósty katolicki proboszcz w Międzyzdrojach w roku 2017