1
17 listopada 2023 roku w budynku Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa "Katechumenat i mistagogia na dzisiejsze czasy". Została ona zrealizowana dzięki dofinansowaniu, które otrzymał Instytut Nauk Teologicznych US w ramach programu Doskonała nauka II – wsparcie dla konferencji naukowych, organizowanego przez Ministerstwo Edukacji i Nauki.
Konferencja została podzielona na trzy bloki: dwa wykładowe i jeden praktyczny, warsztatowy. Oprócz możliwości stacjonarnego uczestnictwa, dwie części wykładowe były także transmitowane na żywo, z tłumaczeniem na polski język migowy. Transmisję realizowała UNIWIZJA – Telewizja Uniwersytetu Szczecińskiego. Nagrania wszystkich wykładów są cały czas dostępne do wysłuchania na platformie YouTube, na kanale Uniwersytetu Szczecińskiego.
https://www.youtube.com/watch?v=62B3dIIOSig
Pierwszy wykład w pierwszej części wygłosił ks. dr Piotr Pękul, liturgista, wykładowca Instytutu Studiów Wyższych w Koszalinie i Wyższego Seminarium Duchownego w Koszalinie. Jego wykład Katechumenat a jedność sakramentów inicjacji chrześcijańskiej stanowił wprowadzenie do całego tematu konferencji. Odwołując się zarówno do praktyki historycznej, jak i obecnych przepisów liturgicznych ks. Pękul podjął tematy jedności i kolejności sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego. Prelegent przedstawił historyczne uwarunkowania rozbicia jedności sakramentów inicjacji chrześcijańskiej oraz współczesne wyzwania związane ze zmianą starożytnej praktyki udzielania tych sakramentów. Akcentując paschalny wymiar sakramentów starał się
przekazać duszpasterską niezbędność akcentowania związku i jedności tych sakramentów, ukazując także związek sakramentów wtajemniczenia z innymi sakramentami.
Drugi wykład wygłosiła dr Magdalena Jóźwik, dogmatyczka, wykładowczyni Archidiecezjalnego Centrum Formacji Pastoralnej w Katowicach. Jóźwik przedstawiła wykład Formacja teologiczna świeckich jako jeden z istotnych elementów dzisiejszej integralnej formacji katechumenalnej, mistagogicznej i permanentnej. Od teorii do praktyki. Prelegentka rozpoczęła od opisania znaczenia permanentnej formacji teologicznej wiernych świeckich. Dr Jóźwik wykazała, że zarówno w optyce historycznej, jak i w perspektywie różnych etapów drogi chrześcijanina można wskazać na istotne cechy tej formacji, takie jak m.in. jej dialogiczność z kulturą oraz rolę pełnego i integralnego przekazu depozytu wiary, a także znaczenie kerygmatu. Druga część wykładu była prezentacją pastoralnych wskazówek dotyczących prowadzenia formacji oraz związanych z nimi konkretnych wyzwań.
Ostatni wykład w pierwszej części wygłosiła s. dr Marta Mucha, kanonistka, pracująca w Sądzie Metropolitalnym Szczecińsko-Kamieńskim. S. dr Mucha przedstawiła wykład Przepisy zawarte w kanonach o chrzcie dorosłych – ich zastosowanie wobec wszystkich, którzy po wyjściu z dzieciństwa potrafią już używać rozumu (kan. 852, §1 KPK). Zasadnicza część wystąpienia dotyczyła wyjaśnienia pojęć obecnych w Kodeksie Prawa Kanonicznego, związanych z wiekiem kandydatów do chrztu, rozróżniając dzieci, osoby małoletnie i dorosłych, precyzując także w tym kontekście kategorię „używania rozumu”. Prelegentka szczegółowo wyjaśniła także warunek wyrażenia woli jako konieczny do ważności sakramentu chrztu osoby dorosłej. Ostatnia część dotyczyła praktycznych wyzwań związanych z normatywnymi zapisami Kodeksu Prawa Kanonicznego w aspekcie organizacji przygotowania do chrztu osób dorosłych.
Drugą część konferencji moderował ks. dr Radosław Mazur, prodziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego.
Pierwszy wykład w tej części wygłosił ks. dr Remigiusz Szauer, socjolog i teolog z Instytutu Nauk Teologicznych Uniwersytetu Szczecińskiego. Prelegent przedstawił rozważania zatytułowane Rites de passage w deklaracjach katolików. Między kulturową oczywistością a świadomością wyboru. Ks. dr Szauer przedstawił socjologiczne definicje rytuału przejścia, odnosząc je do praktyk religijnych. Ukontekstualnieniem tego tematu było odwołanie się do współczesnego zjawiska konstruowania tożsamości oraz interpretacja roli rytów przejścia dla przełomowych wydarzeń (rozumianych indywidualnie i społecznie) w tym procesie konstruowania tożsamości. Ks. dr Szauer odwołał się także do swoich badań, prowadzonych na Pomorzu Zachodnim, których wyniki dostarczyły dodatkowych pytań i perspektyw w omawianym temacie. Pomimo zmieniającej się świadomości i zaangażowania
religijnego rytuały przejścia nadal mają istotne, kulturowe znaczenie. Łącząc to z procesem indywidualizacji religijności, można uznać, że rytuały przejścia są z punktu widzenia pastoralnego istotnymi momentami, w których warto tworzyć przestrzeń na uzasadnienie i usensowanienie osobistych praktyk religijnych – tak, aby nadal kulturowo podtrzymywane rytuały mogły stać się także elementem osobistego doświadczenia wiary.
Drugi wykład wygłosił ks. dr Jacek Zjawin, katechetyk, prodziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Po krótkim omówieniu etapowej logiki Obrzędów Chrześcijańskiego Wtajemniczenia Dorosłych prelegent przedstawił historię Szkoły Katechistów Archidiecezji Poznańskiej. Jest to inicjatywa powstała w 2010 roku jako miejsce formacji posługujących w szeroko rozumianej katechezie sakramentalnej. Pomyślana jako katecheza oparta o logikę katechumenalną (a więc m.in. uwzgledniająca aspekt wspólnotowy i liturgiczny) stara się realizować zasadę, aby dbać o permanentną formację tych, którzy sami mają być formatorami. Prelegent podkreślił, że szkoła katechistów jest oparta o logikę katechumenalną, ale nie realizuje jej w pełni, co wydaje się być właściwe dla formacji pochrzcielnej, której celem jest inspirowanie się, a nie dokładne odwzorowanie OICA.
Ostatni wykład przygotował ks. dr Krzysztof Drews, dyrektor Instytutu Teologicznego Archidiecezji Gdańskiej. W wykładzie Katechumeni – domownicy Boga prelegent podzielił się swoim doświadczeniem organizacji formacji sakramentalnej w Archidiecezjalnym Ośrodku Katechumenalnym Archidiecezji Gdańskiej. Ilustrując treści przykładami ze swojej praktyki zwracał uwagę na istotne elementy tego modelu formacji, takie jak: doświadczenie wspólnoty, nauka modlitwy czy integralność formacji sakramentalnej, także w perspektywie kolejnych sakramentów (np. pokuty czy małżeństwa), do których przygotowują się neofici.
Podsumowanie obydwu części stanowiły dyskusje, w których jako eksperci brali udział prelegenci, występujący w swoich panelach. Poza pytaniami od biernych uczestników konferencji, dyskusje były także przestrzenią wymiany doświadczeń pomiędzy prelegentami, zaangażowanymi w praktykę formacji sakramentalnej.
Trzecia część konferencji stanowiły warsztaty prowadzone w małych grupach. Ich celem było doskonalenie praktycznych umiejętności związanych z planowaniem formacji sakramentalnej. Uczestnikom zaproponowano trzy grupy tematyczne do wybory. Pierwszą prowadziła dr Magdalena Jóźwik, realizując temat Formacja „uszyta na miarę”, czyli jak projektować formację?. Drugi warsztat przygotowała s. mgr Anna Kotyra, katechistka z Archidiecezjalnego Ośrodka Katechumenalnego w Szczecinie, proponując temat Wejdźcie do kościoła... - czyli jak towarzyszyć dorosłym i dzieciom w katechumenacie. Ostatnia grupa uczestniczyła w zajęciach dr Michała Zborowskiego ze Szkoły Nowej Ewangelizacji im.
Wandy Malczewskiej. Prowadzący zaproponował temat: „Bądźcie zawsze gotowi do obrony wobec każdego, kto domaga się od was uzasadnienia tej nadziei, która w was jest”. Jak dziś mówić o wierze?.
W Zespole Szkół Salezjańskich w Szczecinie, ul. Ku Słońcu, miało miejsce zorganizowane przez fundację Life Surfers charyzmatyczne VI Forum Ogień z Nieba, we współpracy z ruchami i stowarzyszeniami naszej Archidiecezji.
»Dnia 31 października 2024 r. ulicami Szczecina po raz kolejny przeszła procesja z relikwiami świętych i błogosławionych.
»We wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych, zwanych potocznie Zaduszkami, tradycyjnie odbyła się w Świnoujściu szczególna modlitwa za tych, którzy nie powrócili z mórz i oceanów. Mszy świętej w kościele pw. Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Morza oraz modlitwie nad morskim brzegiem przewodniczył Ksiądz Arcybiskup Wiesław Śmigiel. Podczas modlitwy odczytano nazwy statków na których zginęli polscy marynarze, rybacy i żołnierze. Pamięć o ofiarach symbolizował wielki krzyż ułożony ze zniczy na plaży.
Zdjęcia: Daniel Szysz