1 200 lat parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Szczecinie | Kościół Szczecińsko-kamieński
Środa, 20 listopada 2024 r. imieniny: Anatola, Edyty, Rafała Środa XXXIII tygodnia okresu zwykłego | Wspomnienie obowiązkowe Św. Rafała Kalinowskiego

Katedra na żywo

wiecej ...

Fundusze europejskie Wydział Wychowania Katolickiego Wydział Duszpasterstwa Rodzin Ochrona dzieci i młodzieży Duszpasterstwo ministrantów Archidiecezjalne forum pastoralne Apostolat Chorych

Polecamy:

WSPÓLNOTY

WSPÓLNOTY 30 maja 2009 15:52 wyświetleń: 13711

200 lat parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Szczecinie

Dnia 29 maja 1809 r. szczecińska gmina katolicka otrzymała status parafii. W 200. rocznicę tego wydarzenia, 30 maja 2009 roku, odbyły się uroczyste obchody powstania parafii pw. św Jan Chrzciciela w Szczecinie - jedynej parafii katolickiej w tym mieście w okresie protestanckiej dominacji na Pomorzu Zachodnim.
Z racji tego jubileuszu, Ojciec Święty Benedykt XVI udzielił odpustu zupełnego wszystkim nawiedzającym Bazylikę św. Jana Chrzciela w Szczecinie w roku jubileuszu, oraz zezwolił Arcybiskupowi Metropolicie na udzielenia papieskiego błogosławieństwa na zakończenie uroczystej jubileuszowej Eucharystii.
 
Uroczyte obchody rozpoczęło sympozjum historyczne. Modlitwę i słowo wstępne wygłosił abp Andrzej Dzięga, Metropolita Szczecińsko-Kamieński. Sympozjum przewodniczył ks. dr hab. prof. US Zdzisław Kroplewski, dziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego. Wystąpili następujący prelegenci:
  • Ks. dr Robert Masalski, Narodziny parafii katolickiej św. Jana Chrzciciela na tle sytuacji Kościoła katolickiego prowincji pomorskiej do 1945 r.
  • Ks. dr hab. Grzegorz Wejman, Kapłani - wyznawcy wiary z parafii św. Jana Chrzciciela (1933-1945)
  • Ks. dr Aleksander Ziejewski, Polskie losy parafii św. Jana Chrzciciela
  • Pan prof. dr hab. Kazimierz Kozłowski, Od administracji apostolskiej gorzowskiej do archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej z uwzględnieniem historii szczecińskiej fary.
O godz. 12.00 rozpoczęła się uroczysta Msza Święta, której przewodniczył Ks. Abp Andrzej Dzięga Metropolita Szczecińsko-Kamieński. Słowo Boże wygłosił Ks. Abp Marian Przykucki. Po liturgii poświęcono tablicę pamiątkową oraz złożono kwiaty pod pomnikiem Sługi Bożego Stefana Kardynała Wyszyńskiego.
W uroczystościach wziął udział Prezydent Szczecina Piotr Krzystek oraz przedstawiciele parlamentarzystów i służb mundurowych.
 
 
 
 
Historia parafii
 
Po sejmiku w Trzebiatowie w 1534 r., ówcześni władcy Pomorza Zachodniego zdecydowali o przyjęciu protestantyzmu. W konsekwencji wszystkie parafie katolickie zostały zlikwidowane.
 
 
- Powstanie pierwszej katolickiej gminy wojskowo-cywilnej.
 
W regimentach garnizonu stacjonujących w XVIII wieku w Szczecinie było wielu katolików, wśród nich Polacy, którzy domagali się posług religijnych. W 1719 roku król pruski Fryderyk Wilhelm I udzielił zezwolenia na odprawianie raz w roku w pomieszczeniach zamkniętych katolickich nabożeństw. Katolicki duchowny mógł przybyć do Szczecina na cztery dni około Wielkanocy.
 
- Erygowanie parafii cywilno-wojskowej i zabiegi o wybudowanie kościoła.
 
Szczecińska gmina katolicka otrzymała status parafii 29 maja 1809 roku. Można było zatem prowadzić księgi kościelne, udzielać chrztów, ślubów i uczestniczyć w pogrzebach. Do parafii należało też kilka filii; roztaczała nadal opiekę nad jednostkami wojskowymi na Pomorzu Zachodnim.
  
 
- Życie parafialne do 1945 roku.
 
Jeszcze przed ostateczną decyzją władz oraz akceptacją hierarchów kościelnych w 1880 roku powołano komitet budowy kościoła, którego celem było przede wszystkim zbieranie i gromadzenie funduszy.
Katolicka parafia miała nadal charakter cywilno-wojskowy. Ministerstwo Wojny przeznaczyło na budowę kościoła 30 000 marek i zastrzegło sobie, że świątynia będzie służyła cywilom i wojskowym do czasu stacjonowania garnizonu w Szczecinie. Proboszcz Hirschberger, oprócz pracy duszpasterskiej prowadzonej wśród wojskowych, organizował dodatkowo wieczorki - spotkania katolickich wojskowych z cywilami, na których dyskutowano sprawy religijne, śpiewano pieśni wojskowe i patriotyczne.
Trzeba pamiętać, że Pomorze Zachodnie było do 1945 roku w przeważającej części protestanckie. Katolicy stanowili diasporę liczącą w 1933 roku około 66 000 osób, co stanowiło 4% ogółu ludności prowincji pomorskiej. Na terenie tym znajdowało się 9 parafii i 22 tzw. kuracje katolickie.
Wymieniony obszar (3 archiprezbiteriaty) należał do diecezji berlińskiej, utworzonej na mocy pruskiego konkordatu z 14 czerwca 1929 roku oraz wiążącej się z nim bulli „Pastoralis Offici Nostri" z 13 sierpnia 1930 roku. Katolicka parafia w Szczecinie nadal podlegała delegaturze w Berlinie, ta zaś biskupowi we Wrocławiu. Dla lepszej organizacji funkcjonowania kościoła arcybiskup wrocławski, kardynał Adolf Bertram, podjął starania związane z uporządkowaniem spraw organizacyjnych Kościoła na Pomorzu Zachodnim. Powstały trzy archiprezbiteriaty: koszaliński, stralsundzki i szczeciński. Delegatura w Berlinie sprawowała nadal nad nimi nadzór. 24 kwietnia 1924 roku powołano proboszcza szczecińskiej parafii ks. dr. Paula Steinmanna na biskupiego komisarza. W imieniu biskupa wrocławskiego załatwiał on wiele spraw na całym Pomorzu Zachodnim - dokonywał wizytacji kościelnych, wmurowywał kamienie węgielne pod budujące się kościoły i kaplice, poświęcał je.
Na podstawie umowy Stolicy Apostolskiej z rządem pruskim z 13 sierpnia 1929 roku delegatura w Berlinie na Pomorze i Brandenburgię, została wyjęta spod jurysdykcji kardynała we Wrocławiu i poddana pod jurysdykcję biskupa w Berlinie. Biskupem ordynariuszem został ks. dr Christian Schreiber z Miśni (miał tytuł administratora apostolskiego).
 
- Polonia szczecińska do 1945 roku.
 
Polskość w Szczecinie łączyła się z religią katolicką, zaś polscy mieszkańcy utożsamiali się duchowo z kościołem św. Jana Chrzciciela. Na Pomorzu Zachodnim po pierwszej wojnie światowej przebywało 30 000 Polaków, wliczając w to dzieci. W Szczecinie było ich około 2000.
Nie wszyscy jednak zgłaszali akces do polskich organizacji. Najstarszą z nich było Towarzystwo Polsko-Katolickie, które zostało założone 26 października 1890 roku. Figurowało na liście organizacji kościelnych przy parafii św. Jana Chrzciciela. Dla Polaków odprawiane były, od czasu wybudowania kościoła (1890), raz w miesiącu Msze św., z polskimi pieśniami religijnymi i kazaniem w języku polskim. W 1925 roku zostały one zlikwidowane - proboszczem był wówczas P. Steinmann, nieprzychylnie ustosunkowany do Polaków. Po długich pertraktacjach Towarzystwa Polsko-Katolickiego, Związku Polaków z proboszczem i za wstawiennictwem konsula polskiego w Szczecinie, uzgodnione zostało, że nabożeństwa dla Polaków odprawiane będą cztery razy do roku: na Boże Narodzenie, Wielkanoc, Zielone Świątki i na Wszystkich Świętych. Proboszcz jednak tych umów nie dotrzymywał; mimo interwencji Polonii w Berlinie nadal nie pozwalał na odprawianie nabożeństw dla Polaków. 26 grudnia 1931 roku, w drugi dzień Bożego Narodzenia, Polonia szczecińska zorganizowała w kościele pw. św. Jana Chrzciciela swego rodzaju manifestację. Licznie zebrani Polacy starali się przekonać proboszcza, że w Szczecinie jest ich tak wielu, iż nabożeństwa i dla nich powinny być odprawiane w każdą niedzielę.
 
- Powojenne dzieje kościoła pw. św. Jana Chrzciciela.
 
Dotychczasowa niemiecka administracja kościelna przestała faktycznie istnieć z chwilą objęcia Pomorza Zachodniego przez polską administrację państwową. W praktyce biskup berliński Konrad Graf von Preysing oraz metropolita wrocławski kard. Adolf Bertram nie mogli już sprawować jurysdykcji na tym obszarze, a problemy opieki duszpasterskiej   pojawiały się wszędzie tam, gdzie przybywali polscy osadnicy, szukając polskich kapłanów oraz kościołów. 4 maja 1945 roku przyjechał do Szczecina, oddelegowany przez abp. Walentego Dymka, ks. Florian Berlik z Towarzystwa Chrystusowego, któremu powierzono organizację parafii. W tym samym dniu wraz z zawodowym organistą Podaszewskim i dziesięcioma ochotnikami z Polonii szczecińskiej odnalazł wśród ruin zniszczony kościół św. Jana Chrzciciela, a przy nim nietkniętą przez wojnę kaplicę. Niezależnie od tego przystąpiono do oczyszczania kościoła.
Równocześnie pierwszy prezydent Szczecina, Piotr Zaremba, na okres przejściowy uczynił ks. F. Berlika odpowiedzialnym za sprawy kościelne. Ze spotkania zachował się protokół zawierający notatkę ks. Berlika: Kościół św. Jana i probostwo jeszcze są zajęte przez władze wojskowe. Prosi się o interwencję w sprawie zabezpieczenia obiektów. W kościele bogaty sprzęt liturgiczny. Kościół przy ul. Bogurodzicy jest już czynny.
Pierwsze nabożeństwo w polskim Szczecinie zostało odprawione w niedzielę 6 maja 1945 roku o godz. 11 w skromnej, lecz wypełnionej kaplicy przy kościele św. Jana Chrzciciela. Ksiądz F. Berlik sprawował Msze św. w intencji Ojczyzny, Szczecina i polskich władz. Obecni byli wszyscy Polacy z członkami Zarządu Miasta na czele. Asystę honorową pełnili strażacy, wśród nich ekipa z Poznania. Nabożeństwo zakończono hymnem „Boże, coś Polskę".
 
- Dzieje kościoła pw. św. Jana Chrzciciela (1974-1994)
  
Decyzją ks. bp. Jerzego Stroby z 16 stycznia 1974 roku erygowana została parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa przy kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa. 16 marca 1974 roku parafie pw. św. Jana Chrzciciela przy kościele św. Jana Chrzciciela objął ks. Ireneusz Antkowiak. W tym też czasie podjęli posługę wikariusze: ks. Wincenty Jankowski i ks. Waldemar Michałowski.
Dekretem z 24 kwietnia 1974 roku zmieniono granice między parafią św. Jana Chrzciciela a parafią katedralną św. Jakuba i parafią Świętej Rodziny. Wydział do Spraw Wyznań przy Urzędzie Wojewódzkim nie zgłosił żadnych zastrzeżeń. 
Decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie z 17 grudnia 1984 roku kościół pw. św. Jana Chrzciciela został wpisany do rejestru zabytków.
 
Zobacz więcej na http://www.fara.szczecin.pl
 
aktualizowano: 2013-01-29 13:06
Wszystkich rekordów:

Polecane:

VI Forum Ogień z Nieba w Szczecinie

W Zespole Szkół Salezjańskich w Szczecinie, ul. Ku Słońcu, miało miejsce zorganizowane przez fundację Life Surfers charyzmatyczne VI Forum Ogień z Nieba, we współpracy z ruchami i stowarzyszeniami naszej Archidiecezji. 

»

Procesja ze świętymi - Szczecin 2024

Dnia 31 października 2024 r. ulicami Szczecina po raz kolejny przeszła procesja z relikwiami świętych i błogosławionych. 

»

Morskie Zaduszki w Świnoujściu 2024

We wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych, zwanych potocznie Zaduszkami, tradycyjnie odbyła się w Świnoujściu szczególna modlitwa za tych, którzy nie powrócili z mórz i oceanów. Mszy świętej w kościele pw. Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Morza oraz modlitwie nad morskim brzegiem przewodniczył Ksiądz Arcybiskup Wiesław Śmigiel. Podczas modlitwy odczytano nazwy statków na których zginęli polscy marynarze, rybacy i żołnierze. Pamięć o ofiarach symbolizował wielki krzyż ułożony ze zniczy na plaży.

Zdjęcia: Daniel Szysz

»

Msze św., kościoły

Społeczność

projektowanie stron www szczecin, design, strony dla parafii

Kuria Metropolitalna Szczecińsko-Kamieńska

ul. Papieża Pawła VI nr 4 71-459 Szczecin, tel. +48/91-45-42-292, fax +48/91-45-36-908 2015 © Wszelkie Prawa Zastrzeżone / Polityka prywatności