SYMBOLIKA HERBU
ARCYBISKUPA SZCZECIŃSKO-KAMIEŃSKIEGO
ANDRZEJA DZIĘGI
Prastarym zwyczajem Kościoła jest praktyka używania przez duchownych herbu właściwego dla stopnia piastowanej godności czy też pełnionej funkcji kościelnej. Herb wraz z dewizą tworzy tarcza z godłem herbowym oraz otaczające ją elementy wskazujące na piastowaną godność.
Herb Księdza Arcybiskupa Andrzeja Dzięgi składa się z tarczy herbowej umieszczonej na krzyżu metropolitalnym z podwójnymi ramionami, ponad którymi znajduje się zielony kapelusz ze sznurem zakończonym z każdej strony 10 chwastami, co wskazuje na godność arcybiskupią. Kapelusz pontyfikalny, zwany także prałackim lub herbowym (najbardziej charakterystyczna oznaka godności w herbach duchownych), wywodzi się z okrągłego, czarnego kapelusza z dość szerokim rondem i sznurem zawiązywanym pod brodą, używanego kiedyś powszechnie przez duchownych w czasie podróży i pielgrzymek. W heraldyce kościelnej używany jest od XIII wieku. Liczbę 10 chwastów przy sznurze dla arcybiskupów określił w 1905 r. Papież Pius X. Herb dopełnia dewiza biskupiego posługiwania DOMINUS JESUS, która jest równocześnie kluczem do interpretacji samego godła herbowego oraz zawartych w nim swoistych priorytetów pasterskiej posługi Księdza Arcybiskupa.
Obecne godło herbowe zasadniczo zachowało swój układ, jaki miało w latach posługiwania Księdza Arcybiskupa na urzędzie Biskupa Sandomierskiego. Jest ono podzielone na trzy pola. Zasadniczą część stanowi dolne, złote pole, w które wpisany jest czerwony krzyż równoramienny otoczony zwycięskim wieńcem, utworzonym z gałązki lauru i dębu. Krzyż jest symbolem Jezusa Chrystusa, Który jest naszym jedynym Panem i Zbawicielem, o czym informuje nas dewiza herbu Dominus Jesus (Panem jest Jezus), zaczerpnięta z pierwszego Listu Świętego Pawła Apostoła do Koryntian (1 Kor. 12,3b). Czerwień krzyża symbolizuje odkupieńczą śmierć oraz królewskość Zmartwychwstałego Pana. Otaczający go wieniec nawiązuje w swym układzie do wieńca zwycięstwa. Stąd też pojawiła się tu gałązka lauru jako symbol sławy i nieśmiertelności oraz gałązka dębu, który symbolizuje moc, siłę i stałość. Zwycięski wieniec przewiązany jest czerwoną szarfą symbolizującą miłość. Całość tej symboliki nawiązuje także do faktu przyjęcia przez Księdza Arcybiskupa święceń biskupich dnia 24 listopada 2002 roku, w Uroczystość Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata. Z kolei złoty kolor pola odnosi się do boskości Jezusa Chrystusa, słonecznego blasku wielkanocnego poranka oraz Nieba, do którego wszyscy za naszym Zmartwychwstałym Panem pielgrzymujemy.
W pewnym sensie pole to nawiązuje także do dynamicznej i skutecznej aktywności ewangelizacyjnej Kościoła na Pomorzu Zachodnim po roku 1945, przy pełnym wiary zaangażowaniu pasterzy Kościoła, przy pełnym nadziei świadectwie wiary duchowieństwa i przy postawie wytrwałej miłości do Boga i do Chrystusowej Polski ze strony całego Ludu Bożego.
Zasadnicza treść dolnego pola dopełniona jest polami górnymi. Na lewym polu (prawym w układzie heraldycznym) znajduje się symbol zstępującego Ducha Świętego w czerwonym polu. W dotychczasowym godle herbowym Księdza Arcybiskupa, jako pasterza Diecezji Sandomierskiej, znajdował się w tym polu orzeł piastowski, znak Ziemi Sandomierskiej, wskazujący na trwałe chrześcijańskie dziedzictwo ziemi sandomierskiej w historii Polski, które Ksiądz Arcybiskup chciał rozwijać i kontynuować. Warto nadmienić, że w związku z przejściem z biskupstwa sandomierskiego na stolicę metropolitalną do Szczecina, pierwszym zamysłem Księdza Arcybiskupa była zamiana piastowskiego orła na pomorskiego gryfa, używanego powszechnie w heraldyce Pomorza Zachodniego oraz samego Miasta Szczecina. Gdy bliższe badania wskazały, iż symbol ten, rzeczywiście bardzo silnie wpisany w dzieje Pomorza Zachodniego, częściej wskazuje jednak na skuteczność świeckiego obszaru władzy, nadto nie obejmuje całej, ponad tysiącletniej, niezwykle bogatej i dynamicznej, a przez to także trudnej historii samego Pomorza oraz losów chrześcijaństwa na tej Ziemi, Ksiądz Arcybiskup zadecydował o postawieniu silniejszego akcentu na Znak obecnego Czasu, wprowadzający nas obecnie w Boże zamysły. Jest nim narastająca rola wspólnotowego, charyzmatycznego wymiaru życia Kościoła, z coraz większym zakresem możliwości działania oraz odpowiedzialności za Kościół wszystkich uczniów Chrystusa, także osób świeckich. Źródłem tych możliwości jest sakramentalny chrzest, zaś źródłem mocy i duchowej skuteczności wspólnoty jest przyjęty sakrament bierzmowania. Nawiązuje to wprost do nadchodzącej trzydziestej Rocznicy niezapomnianej modlitwy Sługi Bożego Jana Pawła II „Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze Ziemi. Tej Ziemi!”. Stąd decyzja Księdza Arcybiskupa, aby w to pole wpisać dynamiczny symbol gołębicy jako Znak zstępującego i przyjmowanego przez Kościół Ducha Świętego. Znak Ducha Świętego symbolicznie wnika i przenika w ten sposób treści obu pozostałych pól. Jest to więc także dopełnienie dewizy posługiwania biskupiego, gdyż „Nikt nie może powiedzieć bez pomocy Ducha Świętego: ,,Panem jest Jezus - Dominus Jesus” (1. Kor. 12, 3b). Czerwień tego pola symbolizuje ogień miłości, jaką rozlewa w nas Duch Święty - Pocieszyciel i Ożywiciel. Ta tajemnica nawiązuje do głównego pola, które wskazuje na zadanie budowania w Duchu Świętym Królestwa Bożego pośrodku obecnych ludzkich spraw.
W prawym górnym polu (a lewym w układzie heraldycznym) Ksiądz Arcybiskup zachowuje dotychczasowe cztery srebrne lilie na niebieskim tle, które są nośnikami symboliki maryjnej, bardzo ważnej w pasterskiej posłudze Księdza Arcybiskupa. Srebrna lilia w niebieskim polu jest znakiem Matki Bożej. Cztery lilie symbolizują w tym przypadku cztery części Różańca świętego, odnowionego przez Jana Pawła II w 2002 r. Listem Apostolskim Rosarium Viriginis Mariae, kilka dni po ogłoszeniu nominacji biskupiej Księdza Arcybiskupa, dokonanej w Święto Matki Bożej Różańcowej. Matce Najświętszej jako Matce Kościoła – Patronce Archidiecezji Szczecińsko – Kamieńskiej, Która jako Przybytek Ducha Świętego poprzedza nas na drogach wiary, jako Oblubienica Ducha Świętego, modląc się we Wspólnocie Apostołów i uczniów Chrystusa wprowadza cały Kościół w tajemnicę Darów Ducha Świętego, a jako Królowa Polski nieustannie wspiera nasz Naród na drogach świadectwa wiary, poprzez modlitwę i medytację różańcową nowy Arcybiskup Szczecińsko-Kamieński zawierza swoje pasterskie posługiwanie, całą Archidiecezję i Metropolię oraz cały Lud Boży, na czele z duchowieństwem i osobami konsekrowanymi, powierzony jego duchowej pieczy.
Warto nadmienić, że kolor czerwony oraz kolor niebieski w górnych polach bezpośrednio nawiązują także do barw heraldycznych Szczecina. Jest to znakiem, iż działanie Ducha Świętego może się uobecniać właśnie w tym konkretnym miejscu i czasie, poprzez obecne pokolenie uczniów Chrystusa.
Niech się tak stanie.