Katedra na żywo
Fundusze europejskie
Wydział Wychowania Katolickiego
Wydział Duszpasterstwa Rodzin
Ochrona dzieci i młodzieży
Duszpasterstwo ministrantów
Archidiecezjalne forum pastoralne
Apostolat Chorych
Tematy:
Polecamy:
HISTORIA
Totus Tuus Poloniae Populus - 25 marca 1992 r
Odzyskanie pełnej suwerenności i wolności Państwa Polskiego w wyniku przemian roku 1989 umożliwiło, największą w dotychczasowej historii Kościoła w Polsce, reorganizację struktur Kościołą Katolickiego. Było to tym łatwiejsze, że wreszcie państwo nie ingerowało w życie Kościoła dając jednocześnie wolną rękę w przeprowadzaniu wielu zmian.
Zasadniczy koncept cyrkumskrypcji Kościoła w Polsce, który następnie stał się tematem obrad i analiz, opracował ks. Bolesław Kumor (KUL). Główną zaś rolę w przebadaniu tego projektu odegrał nuncjusz apostolski w Polsce abp Józef Kowalczyk, który działał pod auspicjami papieża Jana Pawła II. W ciągu roku propozycja nowej reorganizacji kościelnej w Polsce została przeanalizowana i włączona do bulli papieskiej Totus tuus Poloniae populus z 25 marca 1992 r.
Tego samego dnia nuncjusz apostolski w Polsce wydał dekret O ustanowieniu i określeniu granic nowych diecezji i prowincji kościelnych w Polsce oraz o przynależności metropolitalnej poszczególnych diecezji, a papież w liście apostolskim Polonia cepit habere episcopum, sygnowanym pod tą samą datą, powiadomił biskupów polskich o dokonaniu nowej reorganizacji terytorialnej Kościoła w Polsce.
Była to największa w dziejach Polski reorganizacja Kościoła katolickiego, która de facto przeprowadzona została ze względów pastoralnych, a nie pod wpływem uwarunkowań polityczno-społecznych. Jan Paweł II w Liście do Kościoła w Polsce w związku z ustanowieniem nowej organizacji kościelnej, datowanym na 25 marca 1992 r. po przypomnieniu tła historycznego kształtowania się terytoriów jednostek kościelnych na ziemiach polskich, stwierdził: "nowe przeobrażenia związane z Rokiem Pańskim 1992 [...] pozostają w organicznym związku z Chrystusowym poleceniem skierowanym do Apostołów po zmartwychwstaniu: Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego [...] organizacja ta ma na celu pełniejsze dostosowanie misji Kościoła - czyli wszechstronnie pojętej ewangelizacji - do warunków i wymagań, jakie stawiają czasy, w których żyjemy, w których wypadnie żyć następnym pokoleniom na naszej ojczystej ziemi." W następnej kolejności papież ukazał znaczenie bliższego powiązania biskupów z Ludem Bożym. Intencją Jana Pawła II było także, jak uważa ks. Zygmunt Zieliński, zespolenie działań hierarchii kościelnej z laikatem. Śledząc dalej tok myślenia cytowanego powyżej historyka Kościoła można się domyśleć, mimo tego, że w cytowanym dokumencie nie ma o tym wzmianki, że mniejsze jednostki administracyjne umożliwią biskupom diecezjalnym czy pomocniczym jak najlepsze wypełnianie posłannictwa pasterskiego. Urealnia to zapis soborowy z Lumen Gentium o pomocniczej roli kapłanów, działających niejako w charakterze kontynuatorów i interpretatorów aktywności biskupiej. Kontynuując powyższy wywód badacz stwierdzić należy, że ten wzgląd nie koliduje z postulatami rozłożenia odpowiedzialności za ewangelizację na świeckich. Nie stoi to również w żadnej korelacji z nieprzemyślanym wołaniem w ówczesnej Polsce o "odklerykalizowanie" Kościoła.
Kilka dni wcześniej, 11-12 marca 1992 r. Episkopat Polski wydał, w tym samym duchu co powyżej cytowany list Jana Pawła II, list pasterski, zapowiadający nową organizację administracji kościelnej w Polsce. Czytamy w nim: „Podejmując sprawę nowego podziału diecezji i metropolii, pragniemy przede wszystkim wypełnić polecenie Soboru Watykańskiego II, który w sposób wyraźny nakazuje, «aby zależnie od wymagań dobra dusz co prędzej doszło w sposób rozsądny do odpowiedniej rewizji terytorium kościelnego». [...] Spełniając dawne oczekiwania, czynimy to w wielkiej jedności biskupów i przy współpracy Nuncjusza Apostolskiego. Nadto, korzystając z daru łaski, jaką jest wolność, pragniemy usprawnić zadania duszpasterskie Kościołów diecezjalnych. Powojenne granice państwa i zmiany w polskim życiu społecznym i gospodarczym domagają się także zmian organizacyjnych życia kościelnego".
Należy jednak zaznaczyć, że przyjęte przy nowej cyrkumskrypcji przyjęcie jako priorytet celów pastoralnych dokonało się kosztem więzi historycznych. Te więzi ostały sie, aczkolwiek mocno nadwyrężone.
Ogłoszona 25 marca 1992 roku bulla papieska Totus tuus Poloniae:
* rozwiązywała unię personalną "ad personam" Gniezna z Warszawą;
* znosiła unię zwaną "aeque principaliter" Gniezna z Poznaniem;
* postanawiała też, że godność Prymasa Polski pozostanie związana z historycznym dziedzictwem Gniezna i relikwiami św. Wojciecha;
* dotychczasowy Prymas, kard. Józef Glemp, jako kustosz relikwii św. Wojciecha, będąc metropolitą warszawskim, nadal pozostaje Prymasem Polski;
* tworzyła osiem nowych metropolii: Przemyśl, Szczecin-Kamień, Gdańsk, Warmia, Białystok, Częstochowa, Katowice, Lublin;
* diecezja łódzka została wyniesiona do rzędu wyjętego arcybiskupstwa. (W sumie, razem z dotychczasowymi pięcioma, jest w Polsce 13 metropolii.);
* utworzonych też zostało 13 nowych diecezji.
Powstała Szczecińsko-Kamieńska Prowincja Kościelna obejmowała:
1. Archidiecezję szczecińsko-kamieńską (Sedinensis-Caminensis), ze stolicą w Szczecinie w skład której wchodziły następujące dekanaty: Banie, Barlinek, Cedynia, Chojna, Choszczno, Dębno, Drawno, Golczewo, Goleniów, Gryfice, Gryfino, Ińsko, Kamień Pomorski, Kołbacz, Łobez, Maszewo, Mieszkowice, Myślibórz, Nowogard, Police, Pyrzyce, Stargard Szczeciński, Szczecin Dąbie, Szczecin Południe, Szczecin-Północ, Szczecin-Wschód, Szczecin Zachód, Świnoujście, Trzebiatów.
2. Diecezję zielonogórsko-gorzowską (Viridimontan-Gorzoviensis), ze stolicą w Zielonej Górze w skład której wchodziły poniższe dekanaty: Babimost, Drezdenko (tylko z parafiami: Drezdenko, Trzebicz, Niegosław i niezależny wikariat Rąpin), Głogów - NMP Królowej Polski, Głogów - św. Mikołaja, Gorzów - Chrystusa Króla, Gorzów - NMP Wniebowziętej, Gorzów - Św. Trójcy, Gubin, Kostrzyn, Kożuchów, Krosno, Lubsko, Łęknica, Nowa Sól, Pszczew, Rzepin, Sława, Strzelce Krajeńskie, Sulechów, Sulęcin, Świebodzin, Szprotawa, Wschowa, Zielona Góra - św. Jadwigi, Zielona Góra - Narodzenia NMP, Żagań, Żary.
3. Diecezję koszalińsko-kołobrzeską (Coslinensis-Colubreganus), ze stolicą w Koszalinie, która obejmowała dekanaty: Barwice, Białogard, Czarne, Darłowo, Drawsko Pomorskie, Jastrowie, Kołobrzeg, Koszalin-Południe, Koszalin-Północ, Miastko, Mirosławiec, Polanów, Połczyn Zdrój, Sławno, Słupsk-Południe, Słupsk-Północ, Szczecinek, Świdwin, wałcz, Złotów (wszystkie dekanaty już należące do Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej), Piła, Trzcianka i parafie z dekanatu Drezdenko, należące do Diecezji Gorzowskiej; Dierżążno Wielki, Krzyż Wielkopolski, Wieleń nad Notecią i Żelichowo.
Oprócz zmian strukturalnych, zaistniałych na Pomorzu Zachodnim, papież:
1. przyjął rezygnację bp Kazimierza Majdańskiego z urzędu pasterskiego biskupa diecezjalnego diecezji szczecińsko-kamieńskiej, złożoną zgodnie z kan. 401§ 1 KPK, i mianował Go arcybiskupem "ad personam";
2. mianował arcybiskupem metropolitą szczecińsko-kamieńskim bp Mariana Przykuckiego, dotychczasowego biskupa chełmińskiego, który kanonicznego objęcia archidiecezji dokonał 28 marca 1992 r.
Po tej reorganizacji Kościół w Polsce obejmował 13 metropolii, 27 diecezji oraz ordynariat polowy i drugi dla wiernych obrządków wschodnich. W Kościele było 3 kardynałów, 18 arcybiskupów, 87 biskupów, 19 694 kapłanów diecezjalnych i 4180 zakonnych. Pod koniec roku 1991 w Polsce było 8202 alumnów, 146 braci, 26 080 sióstr zakonnych, 36 075 000 katolików, co stanowiło 95,3% z 37 850 000 mieszkańców.
Reasumując należy powiedzieć, że niewątpliwie reorganizacja przyczyniła się do lepszego wypełniania misji przez poszczególnych biskupów diecezjalnych i pomocniczych, zbliżyła ich do księży i wiernych, usprawniła administrację, a co najważniejsze, sprawiła, że Kościół stał się bardziej dynamiczny w wypełnianiu swojego najważniejszego zadania, jakim jest nowa ewangelizacja.
oprac. Archiwum Archidiecezjalne (www.archiwum.szczecin.pl)
Polecane:
VI Forum Ogień z Nieba w Szczecinie
W Zespole Szkół Salezjańskich w Szczecinie, ul. Ku Słońcu, miało miejsce zorganizowane przez fundację Life Surfers charyzmatyczne VI Forum Ogień z Nieba, we współpracy z ruchami i stowarzyszeniami naszej Archidiecezji.
»Procesja ze świętymi - Szczecin 2024
Dnia 31 października 2024 r. ulicami Szczecina po raz kolejny przeszła procesja z relikwiami świętych i błogosławionych.
»Morskie Zaduszki w Świnoujściu 2024
We wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych, zwanych potocznie Zaduszkami, tradycyjnie odbyła się w Świnoujściu szczególna modlitwa za tych, którzy nie powrócili z mórz i oceanów. Mszy świętej w kościele pw. Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Morza oraz modlitwie nad morskim brzegiem przewodniczył Ksiądz Arcybiskup Wiesław Śmigiel. Podczas modlitwy odczytano nazwy statków na których zginęli polscy marynarze, rybacy i żołnierze. Pamięć o ofiarach symbolizował wielki krzyż ułożony ze zniczy na plaży.
Zdjęcia: Daniel Szysz