Szopki bożonarodzeniowe wykonane przez dzieci z Gryfic i dzieci ze SP 55 w Szczecinie
SZOPKI BOŻONARODZENIOWE…
Boże Narodzenie to święta, które stały się źródłem wielu zwyczajów. Do najdawniejszych należy przedstawienie narodzin Jezusa w formie szopki lub jasełek. Dziś wręcz trudno wyobrazić sobie święta bez stajenki, Dzieciątka w żłóbku, pasterzy, owieczek. Szopka pomaga nam w zrozumieniu tajemnicy, że Bóg wszechmocny stał się bezbronnym Dzieciątkiem i narodził się w stajni.
A jakie były korzenie szopki bożonarodzeniowej? O nie najlepiej spytać franciszkanów. Posłuchajcie:
Korzeni szopki bożonarodzeniowej doszukać się możemy już w roku 330 n.e. Wtedy to właśnie cesarzowa Helena poleciła, by w znajdującej się w Betlejem grocie, wybudować marmurowy żłóbek, który miał upamiętniać narodziny Syna Bożego, Jezusa Chrystusa. Pomysł ten przypadł do gustu świętemu Hieronimowi i to właśnie w myśl jego pomysłu powzięto inscenizować narodzin Syna Bożego.
W kilka lat później, mniej więcej około 397 roku, grota wybudowana z polecenia cesarzowej Heleny przebudowana została na stajenkę, w której to umieszczone zostały rzeźby Świętej Rodziny oraz towarzyszących im pastuszków. Warto dodać, iż wrażenia naturalności ówczesnej szopce nadawały pasące się tuż obok, żywe zwierzęta. Tak przedstawiona szopka bożonarodzeniowa szybko zyskała na popularności. Za sprawą odwiedzających ją pielgrzymów, ten piękny zwyczaj szybko dotarł, aż do samego Rzymu, gdzie spotkał się z tak entuzjastycznym przyjęciem, iż podobną szopkę postanowiono ustawiać w bazylice Matki Bożej Większej, w której to, podczas nocy Wigilijnej, Mszę Święta celebrował sam ówczesny Papież. Niemniej za samego twórcę bożonarodzeniowej szopki powszechnie uznany jest święty Franciszek z Asyżu, który to poczynił istotne zmiany w kształcie dotychczasowej szopki wigilijnej.
W 1223 roku, po otrzymaniu uprzedniego przyzwolenia od papieża Honoriusza III, święty Franciszek w pustelni Greccio, należącej do hrabiego Giovanniego Velito, przygotował niezwykłą inscenizację wydarzeń mających miejsce w noc Narodzin Syna Bożego. Otóż po uprzednim zwołaniu okolicznych mieszkańców, na terenie pustelni ustawione zostały świece i pochodnie, jak również żłóbek oraz żywe zwierzęta. Nad samym żłóbkiem natomiast, odprawiona została Msza Święta, natomiast sam konstruktor inscenizacji, diakon święty Franciszek, podjął się radosnego odśpiewania Ewangelii.
Ten piękny, zapoczątkowany przez świętego Franciszka zwyczaj, szybko zyskał na popularności w niemal każdym zakątku Europy, niemniej szczególnie propagowany był on przez zakony Franciszkanów i Dominikanów.
Warto zauważyć, iż wraz z upływem czasu szopka wigilijna poddawana była coraz to nowym rekonstrukcjom. Zmiany obejmowały między innymi elementów wystroju, rzadko natomiast ingerowano w występujące w inscenizacjach postaci. Niemniej to właśnie wiek XVIII we Włoszech uznawany jest powszechnie za okres najpełniejszego rozkwitu szopek wigilijnych, i to właśnie w tym kraju szopki wigilijne tworzone były z ogromnej ilości figurek wytapianych z wosku, bądź też konstruowanych z terrakoty, a następnie zdobiły one swą postacią przestrzenie ruin czy też grot.
Do Polski tradycja wystawiania szopek bożonarodzeniowych dotarła mniej więcej w XIII wieku. Pochodzenie jednych z najstarszych figur obrazujących postać małego Jezusa Chrystusa, Najświętszą Marię Pannę i Józefa, sponsorowanych i stworzonych na życzenie siostry króla Kazimierza Wielkiego, księżnej Elżbiety Węgierskiej, datowane jest około 1370 roku. Na chwilę obecną wspomniane figury, notabene jedne z najstarszych na świeci, honorowe miejsce zajmują
w kościele świętego Andrzeja w Krakowie[1].
Szopki betlejemskie w kościołach każdego roku przyciągają uwagę nie tylko dzieci, ale i dorosłych. Ich oglądanie i dotykanie figurek Jezusa, Maryi, Józefa czy zwierzątek, sprawia wszystkim wiele radości. Rodzinne przybywanie do stajenki w czasie świąt, dla wielu chrześcijan stało się już tradycją.
Ta piękna tradycja kultywowana jest również w naszym mieście.
W listopadzie 2013 r. parafie WNMP i NSPJ w Gryficach ogłosiły konkurs pt. „Zbuduj szopkę bożonarodzeniową”, którego celem było kultywowanie wśród dzieci i młodzieży tradycji wykonywania szopek, poznanie i zapamiętanie wydarzeń związanych z narodzeniem Pana Jezusa, a także integracja środowiska lokalnego.
Pomysłowość i precyzja dzieci i młodzieży przerosła najśmielsze oczekiwania organizatorów. Na wystawie, którą możemy oglądać w kościele WNMP, można zobaczyć szopki wykonane przez dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 3, młodzież z Gimnazjum nr 2, młodzież z Warsztatów Terapii Zajęciowej, jak również uczniów, nauczycieli i pracowników Prywatnej Szkoły Zawodowej w Gryficach.
W niedzielę Chrztu Pańskiego dzięki ks. Proboszczowi Kaziemierzowi Półtorakowi i ks. Proboszczowi Ireneuszowi Pastrykowi, konkurs został rozstrzygnięty. Każdy z uczestników otrzymał pamiątkowy dyplom i nagrodę.
W imieniu organizatorów dziękuję wszystkim za udział w konkursie.
Magdalena Halak
Lista Wyróżnionych:
SZKOŁA PODSTAWOWA NR 3
Ola Balicka, Szymon Wachowiak, Paulina Górska, Adam Kuta, Hubert Maciaszyn, Eliza Korozej, Patrycja Pelc, Magda Piskulska, Maria Sowińska, Oliwia Lewandowska, Wiktoria Soja, Julia Pałgan, Olga Grabowska, Hanna Chojnacka, Oliwia Malik, Hanna Cerkawska, Kamila Karwowska, Jolanta Artiuch, Julia Słowińska, Julia Flas, Kornelia Kalinowska, Aleksandra Bujak, Zuzanna Cichy, Klaudia Kaczmarek, Oliwia Sobczak, Igor Zalewski, Barbara Sudnikowicz, Katarzyna Cerkawska, Wiktoria Hołod, Laura Winnicka, Natalia Mycan.
GIMNAZJUM NR 2
Konrad Markowski
WARSZTAT TERAPII ZAJĘCIOWEJ
Małgorzata Pachocka
PRYWATNA SZKOŁA ZAWODOWA
Uczniowie, Nauczyciele i Pracownicy Szkoły
